Mówcy należą do rodziny Tricholoma i rzędu blaszkowatych. Wśród nich są jadalni, warunkowo jadalni i niejadalni przedstawiciele. Dlatego idąc za nimi na „polowanie” trzeba ich dobrze poznać „z widzenia”.
Opis grzyba
Istnieje ponad 250 rodzajów tych grzybów. Wszystkie mają czapkę i łodygę, ale ich kształt, wielkość i kolor zależą od rodzaju grzyba. Większość mówców zalicza się do mało znanych grzybów jadalnych i warunkowo jadalnych, a pod względem wartości odżywczych zalicza się do kategorii 4. Przed użyciem należy je ugotować w wodzie, pierwszy bulion jest osuszany.
Grzybowa głowa
Nie dorasta do dużych rozmiarów, osiągając średnio 3-6 cm średnicy. U młodych grzybów ma kształt półkuli, ale z wiekiem wyrównuje się i przybiera przygnębiony kształt.
Powierzchnia jest gładka i sucha w normalnych warunkach klimatycznych, przy częstych deszczach można ją pokryć błoną śluzową. Czasami w górnej części można dostrzec plamki przypominające pleśń - to pozostałości grzybni. Kolor waha się od białego do różowo-brązowego, a nawet ochry, w zależności od gatunku. Kolor ma tendencję do rozjaśniania na brzegach czapki.
Płyty LP
Kolor talerzy również się zmienia. Schodzą z szypułki i mogą być częste lub rzadkie. Tworzą biały proszek zarodników.
Noga
Wysokość i średnica tej części owocnika grzyba również zależy od odmiany, ale średnio wysokość wynosi 6-8 cm, a średnica 0,5-3 cm.
Miazga
Białe, gęste u młodych grzybów i luźne u starszych.
Proszek zarodników
Czysto biały lub białawy kolor.
Wartość odżywcza
100 g surowego produktu zawiera:
- białka - 3,7 g;
- węglowodany - 1,1 g;
- tłuszcze - 1,7 g.
Wartość odżywcza 100 g produktu to 34,5 kcal.
W składzie znajdują się witaminy z grupy B, minerały, błonnik roślinny, aminokwasy.
Gdzie i kiedy można znaleźć grzyby?
Gadacze wolą osiedlać się w lasach iglastych - szczególnie lubią lasy świerkowe i sosnowe oraz mieszane, gdzie rośnie brzoza. Można je spotkać na skraju, łące oraz w lasach liściastych. Pierwsze grzyby pojawiają się w lipcu, ale szczyt zbiorów przypada na sierpień-wrzesień. Zbieraj je do listopada. Występują powszechnie w europejskiej części Rosji, na Kaukazie, w zachodniej Syberii i na Dalekim Wschodzie.
Odmiany mówców
Odmian mówców jest bardzo dużo, nie sposób wymienić ich wszystkich, z najbardziej znanych można wyróżnić tylko najpopularniejsze.
Zgięty lub rudy
Najsłynniejszy przedstawiciel tej rodziny. Często rośnie jako duża kolonia w różnych lasach. Czerwonawa czapka dorasta do 20 cm, w miarę wzrostu zmienia kształt - u młodych mówców jest wypukła, u starszych grzybów lejkowata, brzegi są lekko obniżone i zawinięte. Skórka czapki jest gładka, żółtawobrązowa, ale z wiekiem blaknie i staje się płowa z rdzawymi plamami. Żółtawa noga ma 15 cm długości i nie więcej niż 3 cm grubości, kształt cylindryczny, pogrubiony ku dołowi.
Rosną w Niemczech, Polsce, Francji, Hiszpanii, Włoszech, Rosji, Białorusi i innych krajach półkuli północnej o klimacie umiarkowanym. Owocuje aktywnie od pierwszych dni lipca, a ostatnie grzyby można spotkać nawet w październiku. Ulubionym miejscem jest obrzeże ścieżek, skraj lasów i trawiastych polan, w głębi lasów liściastych, iglastych lub mieszanych na ściółce opadłych liści lub mchów. Rosną w kępach o łukowatym kształcie.
Pomarańczowy lub kokoshka
Inna nazwa to fałszywe kurki. Jest podobieństwo do prawdziwej kurki, ale wyróżnia się cienką i gęstą miazgą oraz jasnym kolorem.
Kapelusz grzyba jest mały, ma średnicę 2-5 cm, początkowo ma wypukły kształt, ale z czasem staje się płaski, z otwartymi krawędziami, lekko zakrzywiony na końcach. Kolor jest pomarańczowo-ochrowy, blaknący do bladożółtego, ale środek pozostaje jasnożółty, a krawędzie stają się prawie białe.
Noga w kształcie walca, długość - do 5 cm, średnica około 0,5 cm, żółto-pomarańczowa, jaśniejsza niż czapka.
Owocuje od początku sierpnia do końca października, występuje w lasach iglastych i mieszanych, może rosnąć zarówno pojedynczo, jak iw grupach.
Jedzą tylko czapki młodych kokoshaków, ponieważ ich nogi są twarde, a stare kapelusze stają się twarde i pozbawione smaku.
Ogromny
Rekordzista między innymi pod względem wielkości czapki i nogi. Grzyb jest całkowicie biały. Kapelusz zwykle dorasta do 15 cm, ale dość często można zobaczyć grzyby z czapkami 30 cm. Początkowo jest wypukły, następnie przybiera kształt lejka z zakrzywionymi krawędziami. Noga nie pozostaje w tyle za rozmiarem czapki. Ma 4 cm grubości i 8 cm długości, miąższ jest biały i gęsty, ale praktycznie nie ma smaku i aromatu.
Gigantyczny gadatnik może tworzyć „kręgi wiedźm”, chociaż uważa się, że w ten sposób rosną głównie trujące przedstawiciele królestwa grzybów. Grzybnia rosnąca w ziemi rozprzestrzenia się równomiernie we wszystkich kierunkach, co powoduje, że zajmuje obszar w pierścieniu. Dlatego grzyby rosną wzdłuż granicy grzybni, ułożone w okrąg.
Rośnie na leśnych polanach w Ameryce Północnej, Europie i Rosji. Owocuje od końca sierpnia do października, czasem nawet w październiku.
Czara
Najczęściej w Rosji. Siada na zgniłym drzewie lub dnie lasu. Zbieracze grzybów udają się po nią do lasu w sierpniu - wrześniu. Szarobrązowa czapka ma kształt filiżanki lub szklanki o średnicy 3-8 cm, noga jest bardzo cienka, osiąga maksymalnie 0,6 cm grubości i 10 cm długości. Miąższ jest wodnisty, szaro-brązowawy.
Lejek
Rośnie pojedynczo lub w grupach w lasach, łąkach i pastwiskach. Zbiór grzybów przypada na lipiec - październik. Kapelusz jest mały (średnica 10 cm). Początkowo jest wypukły z guzkiem pośrodku i zawiniętymi krawędziami. Następnie grzyb stopniowo się rozwija i tworzy głęboki lejek, którego krawędzie są wygięte na zewnątrz.
Kapelusz jest cienki, jasnożółty lub czerwonawy. Noga w tym samym kolorze co czapka jest średniej długości i nie przekracza 8 cm. U podstawy występuje lekkie zgrubienie z białymi włoskami. Miąższ charakteryzuje się również nutami migdałowymi, białymi, luźnymi. Płytki hymenoforu są często umiejscowione, silnie opadające na szypułkę.
Gatunek jest szeroko rozpowszechniony na europejskim terytorium Rosji, zachodniej Syberii, na Północnym Kaukazie, a także w większości krajów europejskich.
Dymny
Grzyb występuje w lasach świerkowych i sosnowych od późnego lata do listopada. Rośnie w grupach. Czapka przypomina szarą poduszkę. Młode grzyby mogą mieć na powierzchni szaro-biały nalot, który można łatwo usunąć. Noga dorasta do 12 cm długości, 2-3 cm średnicy, u podstawy występuje lekkie zgrubienie.
Miąższ jest biały, ma kwiatowo-owocowy aromat, mięsisty, miękki u młodych grzybów, u dojrzałych - bardziej włóknisty i twardy.
Chociaż dymna govorushka należy do warunkowo jadalnych grzybów, jej stosowanie może spowodować poważne uszkodzenie przewodu żołądkowo-jelitowego, ponieważ grzyb zawiera mgławicę, substancję cytotoksyczną.
Biały dymny
Nieco różni się od swojego brata - smoky talkers. Czapka u przedstawicieli tego gatunku osiąga średnicę do 20 cm, ale zwykle nie więcej niż 15 cm, u młodych grzybów ma kształt półkuli, wypukły z wygiętą krawędzią, z czasem staje się wypukły, mięsisty, gruby, kolor żółtawo-białawy lub brudny -biały, może być szary przy suchej pogodzie.
Noga jest gruba, może dorastać do 8 cm długości, 1-3 cm średnicy, kształt maczugowaty, ostatecznie rozszerza się do podstawy, szaro, prawie biała.
Miąższ jest mięsisty, gęsty, posiada charakterystyczny owocowy aromat.
Owocowanie od początku września do listopada, szczyt we wrześniu. Występuje w lasach iglastych i mieszanych.
Gatunek ten ma pewne podobieństwa do trującej Białej Ryadovki, którą wyróżnia nieprzyjemny aromat.
W kształcie maczugi
Niezwykły grzyb, który wygląda jak egzotyczny dzban. Osiedla się w lasach na iglastych ściółkach. Wypukła ciemnoszara czapka prostuje się wzdłuż wzrostu grzyba, średnica wynosi 4-8 cm, noga u podstawy jest silnie spuchnięta i przypomina odwróconą buławę, długość wynosi 3-6 cm.
Miąższ jest popielaty, ale smak jest bardzo przyjemny, ma wyraźny grzybowy aromat. Grzyby rosną w rodzinach, często rosną razem z nogami. Rośnie w lasach iglastych od lipca do października, czasami występuje w lasach liściastych i mieszanych.
Pachnący
Należy do grzybów warunkowo jadalnych, stosuje się go w postaci marynowanej lub gotowanej (gotowane przez co najmniej 10 minut). Rośnie w lasach iglastych i mieszanych, ale jest dość rzadki. Okres aktywnego owocowania trwa od pierwszej połowy września do pierwszej połowy października. Część kapelusza grzyba jest mała, do 6 cm średnicy, początkowo wypukła, później staje się wklęsła, z obniżoną krawędzią, kolor żółtawoszary lub blado ochry. Noga tego samego koloru z czapką, cienka, może osiągnąć 5 cm długości, cylindryczna. Miąższ jest cienki, wodnisty, białawy.
Istnieje podobieństwo do pachnącej govorushki, ale różni się od niej żółtawym kolorem kapelusza.
Pachnący
Jest bardzo rzadko zbierany, chociaż jest to bardzo aromatyczny grzyb, który pachnie anyżem. Jednak ze względu na dziwny niebiesko-zielony kolor wielu grzybiarzy uważa go za trujący. Czapka jest mała - nie więcej niż 7 cm, płaska z guzkiem pośrodku. Ma nieatrakcyjny niebiesko-zielonkawy kolor, który z wiekiem zmienia kolor na szaro-żółty.
Noga w kształcie walca ma kolor jak czapka. Długość osiąga 5 cm Płytki na dolnej powierzchni części nasadkowej są bladozielone. Miąższ jest mięsisty, ale kolor odstrasza grzybiarzy - jest bladoszary z zielonym odcieniem. Nawet jeśli ugotujesz grzyby, kolor się nie zmieni.
Obfite owocowanie występuje w okresie od pierwszej dekady sierpnia do drugiej połowy października. Osiedla się w lasach liściastych, iglastych lub mieszanych zachodniej Syberii, Europy Środkowo-Wschodniej, europejskiej części Federacji Rosyjskiej.
Zimowy
Grzyb rośnie w europejskiej części przestrzeni poradzieckiej, występuje także na Kaukazie, Dalekim Wschodzie, Europie Zachodniej, Ameryce Południowej i Afryce Północnej. Okres owocowania to późna jesień.
Kapturek wypukły osiąga średnicę 5 cm, następnie przybiera wklęsły kształt. Brzegi są cienkie i lekko faliste, kolor kapelusza dymny lub oliwkowo-brązowy. Noga jest cylindryczna o wysokości do 4 cm, kolorystyka dopasowana do koloru czapki.
Śnieżny
Niektórzy grzybiarze twierdzą, że gadacz śniegu jest grzybem jadalnym, ale oficjalnie należy do kategorii warunkowo jadalnych.
Średnica nasadki dochodzi do 4 cm, początkowo wypukła, z zakrzywionymi brzegami, z czasem staje się wklęsła, gładka, barwa szarobrązowa, może szaro-brązowa, środek ciemniejszy niż brzegi. Noga jest cienka, do 4 cm długości, cylindryczna, jasna.
Miąższ grzyba jest gęsty, twardy w nogach, może być bezwonny lub z lekkim odcieniem ogórka.
Okres owocowania jest krótki - od początku do końca maja zasiedla jasne lasy świerkowe lub iglaste, nie spotyka się go co roku.
Z czym można pomylić grzyby - trujące odmiany
Istnieje wiele rodzajów mówców, trujących i śmiertelnych dla ludzi. Muszą być w stanie odróżnić je od jadalnych odmian.
Gadający wosku
W tym grzybie czapka ma białawą barwę, na jej powierzchni widoczne są wodniste kręgi z guzkiem pośrodku, lejek nie jest tak głęboki w porównaniu z gadułą w kształcie lejka, trujący grzyb nie ma przyjemnego zapachu.
Również ten toksyczny grzyb należy odróżnić od jadalnego drzewa różanego. Kapelusz różni się od wisiorka tym, że pośrodku czapki widać szeroki garbaty guzek, brzegi są faliste, czasem wręcz puszyste. Noga lekko ugięta, puszysta u nasady.
Brązowo-żółty
Korpus grzyba może osiągnąć średnicę 10 cm, ale częściej zdarzają się okazy z kapelusza 3-6 cm Kształt jest wypukły, z ledwo zauważalnym guzkiem i zakrzywioną krawędzią. Po wyschnięciu pojawiają się małe mokre plamy, co jest charakterystyczną cechą grzyba. Kolor jest żółtawo-brązowy, żółtawo-ochrowy, czerwonawy, przechodzi w krem, często z rdzawymi plamami.
Noga do 5 cm długości, 0,5-1 cm średnicy, równa, lekko zwężona do nasady, w kolorze żółto-ochry lub blado ochry.
Owocowanie od początku lipca do końca października, występuje w lasach iglastych i mieszanych, w grupach.
Jest podobny do odwróconego mówcy, ale ponieważ oba grzyby są klasyfikowane jako niejadalne, dlatego ich rozróżnienie tak naprawdę nie ma znaczenia.
Odwrócony mówca
Średnica kapelusza grzyba może sięgać 10 cm, początkowo jest wypukła, ostatecznie nabiera kształtu szerokiego lejka, kolor jest czerwony, ceglasty, czasem z ciemnymi rdzawymi plamami.
Noga może mieć do 6 cm długości, twarda, kolorystycznie dopasowana do czapki, trochę jaśniejsza.
Rośnie od początku sierpnia do końca października w lasach iglastych, grupy tworzą pierścienie lub rosną w rzędach.
Odwrócony mówca jest uznawany za trujący ze względu na zawartość trucizn podobnych do muskaryny.
Przezroczysty mówca
Nieznani zbieracze grzybów mogą pomylić ją z innymi przedstawicielami rodzaju. Kapelusz jest zaokrąglony, o odcieniu orzechowym lub ochry, po deszczu powierzchnia pokrywa się błoną śluzową, staje się lepka. Miąższ jest biały, mięsisty. Noga w kształcie walca o długości około 3,5-4 cm, podobnie jak czapka pomalowana na kolor ochry, ceglasty, z wiekiem ciemnieje i staje się ciemnoczerwona lub jasnobrązowa.
Występuje w lasach iglastych i liściastych, lubi osiedlać się na glebach nieurodzajnych, różni się tym, że rośnie w dużych grupach.
Blady lub szarawy
Zewnętrznie młode grzyby tego gatunku są bardzo podobne do gaduła zimowego. Kapelusz jest bardziej nierówny niż kapelusz zimowego gaduł; z czasem pojawiają się na nim doły. Średnica osiąga maksymalnie 5 cm Noga jest wydrążona, również nieco odmienna kolorem od zimy - początkowo jest szaro z białawym nalotem, potem szaro-brązowawa. Miąższ jest wodnisty, bezwonny.
Rośnie na opadłych liściach dębu lub brzozy, niektóre okazy występują w lasach mieszanych, a nawet iglastych. Rośnie samotnie, podczas gdy większość gatunków jadalnych rośnie w grupach.
Białawy mówca
Trujący grzyb zawierający muskarynę. Kapelusz jest mały, o średnicy zaledwie 1-4 cm, płaski. Jej kolor w środku i na brzegach jest inny, w środku bladoczerwony, a na brzegach bladoszary.
Miąższ o zwodniczo przyjemnym aromacie przypominającym liście sadzonki pomidora. Noga jest koloru jasnoszarego z różowawym odcieniem; w kierunku podstawy kolor staje się szary. Rośnie na łąkach, lasach liściastych, mieszanych i iglastych.
Czerwonawe lub bruzdowane
Śmiertelnie trujący grzyb. Średnica kapelusza jest mała, nie przekracza 4 cm, kolor może być różny, od pudrowo białego do różowawo brązowego. Czasami na powierzchni pojawia się lekka, pudrowa powłoka, a także szare plamy. Miąższ jest mięsisty, ma przyjemny słodkawy zapach. Noga jest cienka i krótka, kształt cylindryczny. U młodych grzybów - włókniste, w starych - puste.
Owocowanie od drugiej połowy lipca do początku listopada. Można ją spotkać na leśnych polanach i obrzeżach, a nawet w miejskich parkach.
Słabo pachnący mówca
Średnica kapelusza sięga 6 cm, początkowo wypukła, stopniowo otwiera się wraz z rozwojem, staje się płaska lub lejkowata. Kolor - beżowy, brązowy lub szaro-brązowy, pokryty woskowym nalotem.
Noga osiąga długość 6 cm, cylindryczna lub spłaszczona, umieszczona pośrodku. Kolor jest nieco jaśniejszy niż kolor czapki.
Rośnie zimą w lasach mieszanych i sosnowych od grudnia do stycznia.
Gadający gotówką
Ciało głowy grzyba osiąga 6-10 cm średnicy, początkowo ma wypukły kształt, z zakrzywioną krawędzią i zauważalnym guzkiem, z czasem staje się bulwiaste, z obniżoną, falistą krawędzią. Kolor - biały lub kremowy.
Noga jest dość długa, osiąga 8 cm, cylindryczna, z wiekiem staje się pusta. Białawy u młodych grzybów i szarawo brązowy u starszych grzybów. Miąższ jest mięsisty, białawy, o ostrym korzennym aromacie.
Rośnie od września do listopada, lubi osiedlać się w lasach brzozowych i iglastych.
Podczas zbierania grzybów postępuj zgodnie z zasadą, jeśli nie masz pewności co do jadalności grzyba, lepiej zostawić go na miejscu.
Zatrucie przez jadowitych mówców
Objawy zatrucia toksyną muskarynową zawartą w miąższu grzybów trujących pojawiają się w ciągu 3 godzin. Są one wyrażone w następujący sposób:
- dysfunkcja przewodu pokarmowego, silne nudności, wymioty, biegunka, skurcze żołądka i jelit to główne objawy;
- awarie układu sercowo-naczyniowego, towarzyszy im gwałtowny spadek ciśnienia krwi, bradykardia zatokowa;
- nadmierne pocenie;
- zwiększone wydzielanie śliny;
- trudności w oddychaniu, skurcz oskrzeli i astma.
Najniebezpieczniejszym grzybem z rodziny gadających jest woskowiec. Miąższ ma pozornie przyjemny smak i aromat. Często objawy zatrucia nie pojawiają się w żaden sposób. Jednak piątego dnia osoba umiera z powodu ostrej niewydolności nerek.
Korzyści z grzyba
Mówiące to całkiem przydatne grzyby. Mają następujące cechy:
- zwiększyć odporność człowieka;
- mają korzystny wpływ na układ pokarmowy, ponieważ zawierają składniki enzymów. Jednak nie powinieneś dać się ponieść potrawom z grzybów;
- stosowany w leczeniu chorób układu oddechowego i pęcherza;
- zniszczyć blaszki cholesterolu;
- przygotowuje się z nich maści przeciwbakteryjne, które służą do smarowania ran;
- czapki młodych przedstawicieli są bogate w liczne mikro i makroelementy;
- miazga pomaga usunąć nagromadzone toksyny;
- wywar z mówców służy do powstrzymania objawów gruźlicy.
Szkoda grzybów
Jadalne gadające są nieszkodliwe dla ludzi. Są przeciwwskazane tylko dla osób, które mają na nie reakcję alergiczną. Nie podawaj ich dzieciom i osobom starszym. Pochłaniają toksyny i szkodliwe substancje ze środowiska, dlatego należy je zbierać w czystych ekologicznie miejscach.
Jak zbierać mówców?
Gadacze nie są tak popularnymi grzybami, jak trujące odpowiedniki. Zbierają je głównie doświadczeni grzybiarze. Początkującym trudno jest odróżnić od tej dużej rodziny jadalnych przedstawicieli.
Najczęstsze na terytorium Rosji to lejkowate i czerwonawe gadulce, można je znaleźć w krzakach, wśród drzew, na polanach. Rosną w równych rzędach, czasem tworząc „kręgi czarownic”.
Czy możesz sam wyhodować ten rodzaj grzyba?
To niepozorny grzyb. Dlatego są uprawiane na zewnątrz na obszarze z młodymi drzewami. Dość szybko grzyby tworzą z nimi mikoryzę.
Grzybnię sadzi się późną wiosną - wczesnym latem, kiedy minął czas przymrozków. W pobliżu każdego drzewa wykopuje się trzy dołki o głębokości 20 cm i średnicy 15 cm. Połowa z nich jest wypełniona ziemią, można użyć uniwersalnej gleby do roślin domowych, którą kupuje się w sklepie. Grzybnia jest równomiernie rozłożona na glebie i przykryta glebą, dobrze ubitą. Z góry doły pokryte są igłami, gałązkami, liśćmi. Delikatnie podlej nasadzenia wodą.
Z pierwszych zbiorów będzie można jednak cieszyć się dopiero po roku, grzybnia w jednym miejscu owocuje nawet do 5 lat.
Talkers to smaczny i zdrowy grzyb o silnym przyjemnym aromacie. Jednak ze względu na swoje trujące odpowiedniki rzadko jest zbierany i używany jako żywność oraz zbierany do przyszłego użytku. Ponadto grzyb odgrywa ogromną rolę w życiu lasu, aktywnie uczestnicząc w procesie powstawania próchnicy.